Burun Eğriliği – Septum Deviasyonu

Burun septumu, burun boşluğunu ortadan ikiye bölen bir duvardır. Septumun ön kısmı kıkırdaktan, arka kısmı ise kemikten oluşmuştur. Burun orta duvarında bir yöne doğru eğrilik olması haline septum deviasyonu adı verilir.

İdeal koşullarda septumun orta hatta bulunması, sağ ve sol burun boşluklarının da eşit genişlikte olması gerekir. Ancak çoğu kişide septum tam olarak orta hatta değildir, hafif eğrilikler vardır. Bu  tür hafif eğrilikler herhangi bir şikayete neden olmaz. Septumun tamamı veya bir parçasının belirgin  eğri olup orta hattan kayması ve solunumu etkiler duruma gelmesi hastalık olarak tanımlanır. 

Burun içi boru gibi bir boşluk olmayıp her iki tarafta üçer adet konka adı verilen etler de bulunur. Septumdaki  eğrilikle  birlikte konkalarda büyüme ve şişlik yani hipertrofi olursa burun tıkanıklığı  daha belirgin hale gelir.

Hava geçişi eğri olan tarafta azalır. Eğrilik bazen her iki burunu da tıkayabilir. Burundaki deviasyon ne kadar fazlaysa burun tıkanıklığı da o kadar fazla olur. Tek taraf tıkalı olduğunda diğer taraftan nefes alınabildiği için hastalar genellikle fazla rahatsız olmaz.

Septum Deviasyonunun Nedeni Nedir?

Normalde düz olan ve burun boşluğunu sağ ve sol olmak üzere ikiye ayıran bu bölme,  genetik ve doğuştan da eğrilebileceği gibi sonradan meydana gelen darbeler nedeni ile eğrilebilir. Burundaki bu eğrilik kemik veya kıkırdak kaynaklı da olabilir. Burunda et, burunda kemik ve kıkırdak terimleri halk arasında kullanılan diğer isimleridir.

Bebekler yapısal olarak septum deviasyonu ile doğduğu gibi, bebeğin doğarken doğum kanalından geçişi sırasında oluşan travma ile de deviasyon oluşabilir. Çocukluk çağındaki çarpmalar, düşmeler, yaralanmalar, o anda  şikayete neden olmazken; büyüme çağında septumun bu travmalar sonucunda kemik ve kıkırdak kısımlarının farklı hızda gelişmesi sile deviasyon oluşturabilir. Genetik olarak da bazı insanlarda erişkin çağda belirginleşen burun şekil farklılıkları ve deviasyonlar vardır.

​Burun Dışarıdan Eğri ise Deviasyon Mu Vardır?

Burun sırtını oluşturan kemik ile septum dediğimiz, orta duvarı oluşturan kemik ve kıkırdaklar farklı yapılardır. Burun çatısının dışardan eğri olması her zaman içeride deviasyon olduğu anlamına gelmez. Burunda deviasyon varsa da burun dış eğriliği ile aynı yönde olmak zorunda değildir.

Septum Deviasyon Hangi Şikayetlere Neden Olur, Belirtileri Nelerdir?

Septum deviasyonunun en belirgin şikayeti burun tıkanıklığı ve burundan nefes alma güçlüğüdür. Tek burun veya iki burunda nefes alma güçlüğü hissedilmesine yol açabilir.

Hafif  septum deviasyonu bulunan bazı kişilerde belirtiler ancak soğuk algınlığı geçirdiklerinde ortaya çıkar. Solunum yolu enfeksiyonunun burun dokularında neden olduğu şişlik, normalde farkına varılamayan hafif dereceli tıkanıklığı belirgin hale getirir. 

Burun tıkanıklıkları insanın hayat kalitesini ciddi oranda bozmaktadır. Septum deviasyonunun neden olduğu sorunlar:

  • Horlama, apne,
  • Kulakta sıvı birikimi,
  • Östaki borusu tıkanıklığı,
  • Tekrarlayan burun kanamaları,
  • Tekrarlayan sinüzit, farenjit, bronşit,
  • Tek veya çift taraflı burun tıkanıklığı,
  • Ses kalitesinde bozulma, burundan konuşma,
  • Yüz bölgesinde ağrı, baş ağrısı, geniz akıntısı,

Kimler Septum Deviasyonundan Şüphelenmelidir?

Burun tıkanıklığı, burundan nefes almakta zorluk, horlama, ağzı açık uyuma, sık sinüzit, baş ağrısı, koku almada bozukluk, uyku bozuklukları şikâyeti olan kişilerde septum deviasyonu olabileceğinden ayrıntılı bir KBB muayenesi olması gereklidir.

Septum Deviasyonu Tanısı Nasıl Konur?

Yukarıda bahsedilen şikayetleri olan hastalar septum deviasyonu açısından muayene edilmelidir. Burun içinin endoskopik olarak incelenmesi ile septum deviasyonu ve burun tıkanıklıklarına yol açan diğer hastalıkların tanısı kolay ve doğru biçimde konulabilir.

Septum Deviasyonu – Eğriliği Tedavi Süreci Nasıldır? 

Septum deviasyonu tedavisi cerrahi bir operasyon olduğu için septoplasti ameliyatı uygulanır. Genel anestezi altında burun içerisinden eğri olan bölüme ulaşılır. Kemik veya kıkırdak bölümdeki eğri olan kısımlar çıkartılır veya düzeltilir. 

Genellikle daha açık tarafta büyümüş olan konka adı verilen burun eti de küçültülerek tedavi edilir. Bu ameliyatta burun şekli değişmeden deviasyon düzeltilebilir. Kişi burun şeklinden de rahatsızsa, septorinoplasti denen ameliyatla estetik ve fonksiyonel sorunlar giderilebilir.

Septum Deviasyonu Ameliyatı Ne Kadar Sürer?

Septum deviasyonu tedavisi normal koşullar altında 45 dakika süren bir operasyondur. Önceki yıllarda ameliyat sonrası burun içerisine konan şerit şeklinde uzun bez tamponlar artık kullanılmamaktadır. Ameliyat kendinden eriyen dikişler atılarak tamamlanır. Bu nedenlerle septoplasti ameliyatları artık zor ve ağrılı bir işlem olmaktan çıkmıştır.

Septoplasti Sonrası Burun Kemiği Tekrar Büyür Mü?

Kurallara uygun yapılmış ameliyat sonrasında eğri olan burun kemiği ve kıkırdağı tekrar büyümez. Septoplasti ameliyatının başarısı %90 civarındadır.

Septoplasti Ameliyatı Sonrası İyileşme Süreci Nasıl Olur?

Ameliyat sonrası tampon konulmadığı için, korkulu rüya olan tampon çıkarılması işlemi de ortadan kalkmıştır. Kendiliğinden emilen dikişler kullanıldığından dikiş almaya gerek yoktur ve hastanın ameliyat sonrası pansumanları ve bakımı çok kolay olur.

Ameliyatın erken döneminde ilk 2 gün burundan bir miktar kanlı sızıntı ve ilk hafta burun tıkanıklığı beklenen bir durumdur. Ameliyat sonrası hastanede yatmak gerekmemektedir ve hastalar birkaç günde işlerine dönebilmektedirler.

Ameliyat Sonrası Nelere Dikkat Edilmelidir?

  • Ameliyat sonrası burunda herhangi bir travma oluşmaması açısından buruna gelebilecek darbelere karşı dikkatli olunmalıdır. 
  • İlk birkaç hafta sümkürmemeye dikkat edilmelidir. Ameliyattan birkaç hafta sonra hafif sümkürmeye başlanabilir. 
  • Hapşırığın tutulmamasına ve ağız açıkken hapşırmaya dikkat edilmelidir. 
  • Ameliyat sonrası birkaç hafta içinde burundaki şişkinlik ve dolgunluk hissi azalmaktadır. 
  • Ameliyat yerinin iyileşmesine bağlı olarak burun içinde kabuklanma meydana gelebilir, bu durum 3-6 hafta devam edebilir. 
  • Şişlik ve dolgunluğun azaltılması amacıyla düz yatmak yerine, başın kalp hizasından 30 derece yukarıda tutulduğu pozisyonlarda uyunması faydalı olur. 
  • Fazla sıcak su ile duş alınmamalı, koşma ve yüzme gibi egzersizlerden bir süre uzak durulmalıdır.

Septum Deviasyonu Tedavi Edilmezse Ne Olur?

Septum deviasyonu olan ve burun tıkanıklığı, horlama, ağız solunumu, sık farenjit atakları olan hastalar septoplasti yapılarak tedavi edilmelidir. Tedavi olmadıkları takdirde, kalitesiz uyku, düşük oksijen kapasitesi, horlama, uykuda nefes durması, uyku bozuklukları, boğaz kurulukları, kronik farenjit atakları, burun kanamaları sıklıkla izlenmektedir.

Bu kadar ciddi problemlere yol açan bu hastalık maalesef hastalar tarafından yeterince anlaşılamamış ve daha çok estetik ameliyatlarla karıştırılmıştır. Bu noktada, burundan nefes alma sorunu olmayan kişilerin de burun dış görünümlerinin kötü olabileceğini ve estetik ameliyat geçirebileceğini unutmamak gerekir. Bununla birlikte hem septum eğriliği, hem de şekil bozukluğu olan hastalarda, tek bir ameliyatla hem burun içi eğrilikler düzeltilir hem de estetik cerrahi ile burun dışı da şekillendirilebilir.